ông tổ nghề thêu là ai

Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia

Lê Công Hành (chữ Hán: 黎公衡; 24 mon hai năm 1606-7 mon 7 năm 1661) là một trong những quan lại lại thời Hậu Lê (Lê Trung Hưng). Ông được tôn xưng là ông tổ nghề nghiệp thêu truyền thống bên trên nước Việt Nam.^[1][2][3][4]

Bạn đang xem: ông tổ nghề thêu là ai

Những biên chép nhập tài liệu[sửa | sửa mã nguồn]

Theo thần phả của mình Bùi Trần(裴陳) gốc Mạc ở Quất Động thì Lê Công Hành vốn liếng nằm trong loại dõi căn nhà Mạc. Năm 1546, Mạc Hiến Tông đi đời, triều đình căn nhà Mạc nổ rời khỏi biến hóa loàn. Quân Nam triều nhân thời cơ căn nhà Mạc giảm sút, rất nhiều lần tiến bộ quân rời khỏi Bắc tiến công đập phá. Hoàng thất căn nhà Mạc tan tác mọi chỗ, Quý phi Bùi Thị Ban trả Mạc Phúc Đăng (con loại của Mạc Hiến Tông) chạy rời loàn về lăm le cư ở thôn Quất Động, về sau thay đổi trở nên chúng ta Bùi và chúng ta Trần, lập nên chi chúng ta Bùi Trần ở Quất Động.^[5]

Lê Công Hành chủ yếu thương hiệu là Trần Quốc Khái (陳国概), sinh ngày 18 mon Giêng năm Bính Ngọ(tức ngày 24 mon hai năm 1606), bên trên buôn bản Quất Động, thị xã Thượng Phúc, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam (nay là thôn Quất Động, xã Quất Động, thị xã Thường Tín, Hà Nội^[6]). Mạc Phúc Đăng là con cái bà Bùi Thị Ban về tị nạn ở buôn bản Quất Động. Tại trên đây, Mạc Phúc Đăng sinh con cái là Mạc Phúc Đồ. Mạc Phúc Đồ lại là ông nội của Trần Quốc Khái^[7]. Vì ông được mang lại thực hiện con cái nuôi của một người chúng ta Bùi nhập buôn bản, nên còn mang tên là Bùi Quốc Khái (裴国概), sau thay tên trở nên Công Hành (公衡).

Tương truyền, kể từ nhỏ ông đang được nổi tiếng ham học tập và hoặc chữ. Lớn lên, ông ganh đua đỗ Tiến sĩ (vào khoảng tầm triều vua Lê Thần Tông hoặc Lê Chân Tông). Sau khi rời khỏi thực hiện quan lại, ông được triều đình bổ nhậm nhập những chuyên dụng cho kể từ biên quận cho tới triều đình, thăng dần dần lên sản phẩm Thượng thư, từng được cử cút sứ căn nhà Minh. Do lập được không ít công trạng, ông được triều đình ban mang lại Kim tử Vinh Lộc Đại phu, chức Tả thị lương y cỗ Công, tước đoạt Thanh Lương hầu, được vua ban quốc tính. Do này mà ông mang tên Lê Công Hành.

Xem thêm: lã kỳ anh là ai

Ông rơi rụng ngày 12 mon Sáu năm Tân Sửu (7/7/1661),lâu 56 tuổi tác, được triều đình truy tặng hàm Thượng thư Thái bảo Lương Quận công. Ngày giỗ thường niên của ông sẽ là lễ giỗ tổ nghề nghiệp của những buôn bản sinh sinh sống bởi vì nghề nghiệp thêu bên trên nước Việt Nam.

Xem thêm: chloe nguyễn là ai

Ông tổ nghề nghiệp thêu[sửa | sửa mã nguồn]

Trước thế kỷ 18, người Việt đang được biết nghề nghiệp thêu và thực hiện lọng kể từ lâu. Sử cũ từng ghi nhập thời Trần, vua quan lại thân quen người sử dụng loại thêu và lọng. Năm 1289, vua Trần đang được thân tặng vua Nguyên một đệm vóc đỏ rực vá chỉ vàng, một tấm thảm gấm viền nhiễu^[8]. Tháng Giêng năm Quý Tỵ (1293), Trần Phu nhập đoàn sứ căn nhà Nguyên lịch sự Đại Việt với nhận xét: "Về phẩm hàm của những quan lại Đại Việt, ai cao ai thấp cứ nom nhập lọng tuy nhiên phân biệt. Hễ là khanh tướng mạo thì cút tía cây lọng xanh rớt, bậc thấp hơn thế thì cút nhì lọng, rồi một lọng. Còn như lọng tía thì chỉ mất những người dân nhập tôn thất vừa mới được dùng".^[9]

Tuy vậy, nghề nghiệp thêu ở Đại Việt trước thế kỷ XVIII còn giản dị, xung quanh quẩn với những color chỉ ngũ sắc và chỉ kim tuyến, thực hiện những sản phẩm đáp ứng mang lại vua, quan lại, mang lại căn nhà miếu (thêu nón, mãng, triều phục, nghi ngại môn, cờ phướn…). Trong ngôi mộ cổ khơi được ở Vân Cát, Nam Hà, với niên đại khoảng tầm thế kỷ 18, người tao thấy: ở bên cạnh loại quạt, với 1 túi trầu bởi vì gấm thêu kim tuyến, một túi đựng dung dịch lào cũng bởi vì gấm thêu kim tuyến. Đến thời Bùi Công Hành, ông được cho rằng đang được dạy dỗ cho tất cả những người buôn bản Quất Động những chuyên môn thêu và thực hiện lọng tiên tiến rộng lớn tuy nhiên ông đang được tiếp nhận được nhập chuyến hành trình sứ lịch sự Trung Quốc. Từ cơ, nghề nghiệp thêu và thực hiện lọng trở thành cải cách và phát triển rộng lớn, lan dần dần rời khỏi nhiều buôn bản nghề nghiệp bên trên từng toàn quốc. Để ghi ghi nhớ công đức của ông, người dân buôn bản nghề nghiệp bên trên Thường Tín lập nên Đền Ngũ Xã (do dân 5 xã lập). Trong đền rồng với tấm bia Vũ Du Tiên sư bi ký ghi lại sự tích của tổ nghề nghiệp thêu. Hình như còn còn tồn tại một vài đền rồng thờ khác ví như như đình Tú Thị ở số 4 phố Yên Thái, quận Hoàn Kiếm,^[7] hoặc đền rồng thờ ở phố Hàng Lọng (nay nằm trong chống đàng Nam Bộ) ni không hề, ^[10], đình buôn bản Nhị Khê thờ Tổ nghề nghiệp tiện Lê Công Hành...^[11]

Lễ giỗ tổ nghề nghiệp của những buôn bản sinh sinh sống bởi vì nghề nghiệp thêu bên trên nước Việt Nam thông thường được tổ chức triển khai vào trong ngày giỗ thường niên của ông. Chỉ riêng rẽ bên trên Huế, lễ tế Tổ sư nghề nghiệp thêu Lê Công Hành bên trên phổ Cẩm Tú - Huế lại được tổ chức triển khai vào trong ngày 22 mon Giêng âm lịch từng năm và ngày mồng 4 mon Sáu âm lịch là ngày kỷ tổ.^[12]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

1. Tạ Phong Châu, Nguyễn Quang Vinh, Nghiêm Đa Văn. Truyện những ngành nghề. Nhà xuất phiên bản Lao động, TP Hà Nội, 1977