người kurd là ai

By Admin 27/08/2023 0

Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia

"Kurd" thay đổi phía sắp tới đây. Đối với những khái niệm không giống, coi Kurd (định hướng).

Bạn đang xem: người kurd là ai

Người Kurd
Kurd کورد
Tổng dân số
≈ 31–45 triệu[1]
Khu vực với số dân xứng đáng kể
 Thổ Nhĩ Kỳ≈ 12 - 22,5 triệu
15.7–25%[1][2][3][4]
 Iran≈ 3,35 - 8 triệu,
5–10%[1][3][5][6]
 Iraq≈ 4 - 6,5 triệu,
15–23%[1][3][7][8][9]
 Syria≈ 2 - 2,5 triệu,
10–15%[10][11][12][3][13][14][15][16][17][18]
 Armenia37.500[19]
 Gruzia13.861 (2015)[20]
 Azerbaijan6.100[21]
Kiều dân≈ 2 triệu
 Đức800.000[22]
 Pháp150.000[23]
 Thụy Điển83.600[24]
 Bỉ80.000[25]
 Hà Lan70.000[26]
 Nga63.800[27]
 Anh Quốc50.000[28][29][30]
 Kazakhstan42.300[31]
 Thụy Sĩ35.000[32]
 Đan Mạch30.000[33]
 Jordan30.000[34]
 Áo23.000[35]
 Hy Lạp22.000[36]
 Hoa Kỳ15.400[37]
 Kyrgyzstan13.200[38][39]
 Canada11.685[40]
 Phần Lan10.700[41]
 Úc7.000[42]
Ngôn ngữ
Tiếng Kurd và những ngữ điệu Zaza–Gorani
Gồm nhiều tục ngữ và ngôn ngữ: Sorani, Kurmanji, Pehlewani, Zaza, Gorani
Tôn giáo
đa số Hồi giáo từ thế kỷ 7
(Hồi giáo Sunni, tuy nhiên cũng có thể có Hồi giáo Shia và Sufi)
thiểu số thần giáo ngẫu nhiên, bất khả tri, Yazdân giáo, Hỏa giáo, Kitô giáo và Do Thái giáo
Sắc tộc với liên quan
Các dân tộc bản địa Iran khác

Người Kurd (tiếng Kurd: Kurd‎, کورد, hoặc Gelê Kurd, گەلی کورد‎) là 1 trong những dân tộc[43] bên trên vùng Trung Đông, đa phần ngụ tại một vùng khu đất kéo dãn dài kể từ nhộn nhịp và nhộn nhịp nam giới Thổ Nhĩ Kỳ (Bắc Kurdistan), tây Iran (Đông Kurdistan), bắc Iraq (Nam Kurdistan), và bắc Syria (Tây Kurdistan hoặc Rojava).[44] Người Kurd cả về ngữ điệu, văn hóa truyền thống, và lịch sử dân tộc đều sẽ là một dân tộc bản địa Iran ("các dân tộc bản địa Iran" là 1 trong những group dân tộc bản địa, ko nên công dân Iran thưa chung).[45][46][47]

Ước tính, bên trên toàn thị trường quốc tế với kể từ 31-45 triệu con người Kurd, hầu như sinh sống bên trên Tây Á; còn tồn tại những xã hội người Kurd trên rất nhiều TP. Hồ Chí Minh tây Thổ Nhĩ Kỳ, nhất là Istanbul. Một xã hội ngoại kiều người Kurd đang dần cải tiến và phát triển bên trên châu Âu, nhất là bên trên Đức. Người Kurd lắc hầu như người ở vùng tự động trị Kurdistan nằm trong Iraq, và thiểu số đáng chú ý bên trên Thổ Nhĩ Kỳ và Iran, điểm những trào lưu dân tộc bản địa Kurd nối tiếp theo đòi xua đuổi tiềm năng giành quyền tự động trị và văn hóa truyền thống cho những người Kurd.

Ngôn ngữ[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Kurd là 1 trong những group những phương ngữ được thưa bởi vì người Kurd. Nó đa phần được thưa trong mỗi vùng của Iran, Iraq, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ ở điểm người Kurd. Tiếng Kurd với tư cơ hội đầu tiên ở Iraq như 1 ngữ điệu vương quốc cùng theo với giờ đồng hồ Ả Rập, được thừa nhận ở Iran như 1 ngữ điệu điểm, và ở Armenia như 1 ngữ điệu thiểu số.

Các ngữ điệu người Kurd nằm trong group phụ  miền tây-bắc của tập thể nhóm ngữ điệu Iran, thuộc sở hữu nhánh Indo-Iran và là 1 trong những nhánh của ngữ điệu Ấn-Âu.

Hầu không còn người Kurd là kẻ thưa được tuy nhiên ngữ hoặc nhiều ngữ điệu, thưa ngữ điệu của vương quốc gốc của mình, ví dụ như giờ đồng hồ Ả Rập, Ba Tư và Thổ Nhĩ Kỳ như ngữ điệu loại nhì ở bên cạnh giờ đồng hồ Kurd của mình, trong những lúc những người dân ở xã hội người thiên cư thông thường thưa phụ vương hoặc nhiều ngữ điệu.

Theo Mackenzie, toàn bộ những phương ngữ người Kurd với rất rất không nhiều chức năng ngữ điệu  chung và cũng không giống trong những ngữ điệu Iran không giống.

Các phương ngữ người Kurd theo đòi Mackenzie được phân loại là:

Xem thêm: nguyễn thái luyện là ai

  • Nhóm phía Bắc (nhóm thổ ngữ Kurmanji)
  • Nhóm trung tâm (một phần của tập thể nhóm phương ngữ Sorani)
  • Nhóm phía Nam (một phần của tập thể nhóm thổ ngữ Sorani) bao hàm Kermanshahi, Ardalani và Laki

Người Zaza và Gorani là dân tộc bản địa người Kurd, tuy nhiên những ngữ điệu Zaza-Gorani ko được phân loại là giờ đồng hồ Kurd.

Nhận xét về việc khác lạ trong số những phương ngữ của những người Kurd, Kreyenbroek thực hiện rõ ràng rằng theo đòi một trong những cơ hội, côn trùng tương tác Kurmanji và Sorani không giống với tương tác giờ đồng hồ Anh với xuất xứ kể từ giờ đồng hồ Đức, ví dụ  Kurmanji với vết chấm câu và ngữ pháp, tuy nhiên Sorani thì ko, và thấy rằng Sorani và Kurmanji là "phương ngữ" của một ngữ điệu  được tương hỗ vì thế "nguồn gốc thông dụng của mình... và thực tiễn là sự việc dùng này phản ánh ý thức về bạn dạng sắc dân tộc bản địa và sự thống nhất của những người Kurd."

Nguồn gốc người Kurd[sửa | sửa mã nguồn]

Người Kurd là 1 trong những dân tộc bản địa vô group người Tây Bắc Iran xuất hiện tại vô làm hồ sơ lịch sử dân tộc vô vào cuối thế kỷ loại bảy.

Các học tập fake vẫn khêu gợi ý những fake thuyết không giống nhau về xuất xứ của thương hiệu Kurd. Theo ngôi nhà Đông Phương học tập người Anh Godfrey Rolles, thuật ngữ Kurd với tương quan cho tới người Sumerian Karda được nhìn thấy kể từ những viên khu đất sét Sumer của thiên niên kỷ loại phụ vương BC, trong những lúc theo đòi những học tập fake không giống, nó trước thời kỳ Hồi giáo, lúc 1 kể từ phụ vương tư "nomad ", và ở đầu cuối rất có thể được bắt mối cung cấp từ 1 tên thường gọi hoặc thương hiệu cỗ lạc cổ điển, hoặc là của Cyrtii hoặc của Corduene.  Cái thương hiệu Kurds (Arabic Kurd, số nhiều Akrad) được dùng vô xuyên suốt thời kỳ trung thế kỉ, kể từ những cuộc đoạt được Hồi giáo, rưa rứa một thuật ngữ cộng đồng cho những cỗ tộc du mục Iran của những người Ả Rập.

Dân số[sửa | sửa mã nguồn]

Số rất đông người Kurd sinh sống ở Tây Nam Á dự trù ngay gần 30 triệu con người, với 1 hoặc nhì triệu con người sinh sống vô xã hội người Do Thái. Người Kurd lắc kể từ 18% cho tới 20% dân sinh ở Thổ Nhĩ Kỳ, rất có thể cao cho tới 25%, 15 cho tới 20% ở Iraq; 10% ở Iran; và 9% ở Syria. Người Kurd tạo ra trở nên những điểm rộng lớn vô cả tư vương quốc này, tức là, Người Kurd Thổ Nhĩ Kỳ, Người Kurd Iraq, Người Kurd Iran và Người Kurd Syria. Người Kurd là group dân tộc bản địa rộng lớn loại tư ở Tây Á sau người Ả Rập, Ba Tư và Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng số người Kurd năm 1991 được bịa đặt tại mức 22,5 triệu con người, với 48% số người sinh sống ở Thổ Nhĩ Kỳ, 18% ở Iraq, 24% ở Iran và 4% ở Syria.

Xem thêm: vợ của mew suppasit là ai

Những người thiên cư mới đây lắc một dân sinh ngay gần 1,5 triệu con người ở những nước phương Tây, khoảng tầm 50% vô số chúng ta ở Đức.

Một tình huống nhất là quần thể người Kurd ở Ngoại Kavkaz và Trung Á, vẫn di chuyển đa phần vô thời của Đế chế Nga, chúng ta vẫn trải qua loa những cải tiến và phát triển song lập vô rộng lớn một thế kỷ và vẫn cải tiến và phát triển bạn dạng sắc dân tộc bản địa Theo phong cách riêng biệt của mình. Dân số của tập thể nhóm này được dự trù là ngay gần 0,4 triệu vô năm 1990.

Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]

Văn hóa người Kurd là 1 trong những di tích kể từ những dân tộc bản địa thượng cổ không giống nhau vẫn đánh giá người Kurd tiến bộ và xã hội của mình. Như đa số người dân không giống ở Trung Đông, một cường độ cao của việc tác động cho nhau thân ái người Kurd và những người dân láng giềng là rõ nét. Vì vậy, vô văn hóa truyền thống người Kurd những nguyên tố không giống nhau của những nền văn hóa truyền thống không giống là được trông thấy. Tuy nhiên, về tổng thể, văn hóa truyền thống người Kurd là thân mật và gần gũi nhất với văn hóa truyền thống của những người dân Iran, nhất là những người dân về mặt mũi lịch sử dân tộc với sự thân mật và gần gũi nhất về mặt mũi địa lí với những người Kurd, như người Ba Tư và người Lur. Người Kurd, ví như, cũng thực hiện lễ kỉ niệm Newroz (21/3) như thể ngày của năm mới tết đến.

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Barth, F. 1953. Principles of Social Organization in Southern Kurdistan. Bulletin of the University Ethnographic Museum 7. Oslo.
  • Hansen, H.H. 1961. The Kurdish Woman's Life. Copenhagen. Ethnographic Museum Record 7:1-213.
  • Leach, E.R. 1938. Social and Economic Organization of the Rowanduz Kurds. London School of Economics Monographs on Social Anthropology 3:1-74.
  • Longrigg, S.H. 1953. Iraq, 1900-1950. London.
  • Masters, W.M. 1953. Rowanduz. Ph.D. dissertation, University of Michigan.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c d World Factbook . Langley, Virginia: US Central Intelligence Agency. năm ngoái. ISSN 1553-8133. Bản gốc tàng trữ ngày 10 mon 5 năm 2013. Truy cập ngày 2 mon 8 năm 2015. A rough estimate in this edition has populations of 14.3 million in Turkey, 8.2 million in Iran, about 5.6 to lớn 7.4 million in Iraq, and less than thở 2 million in Syria, which adds up to lớn approximately 28–30 million Kurds in Kurdistan or adjacient regions. CIA estimates are tính cho tới mon 8 năm năm ngoái – Turkey: Kurdish 18%, of 81.6 million; Iran: Kurd 10%, of 81.82 million; Iraq: Kurdish 15%-20%, of 37.01 million, Syria: Kurds, Armenians, and other 9.7%, of 17.01 million.
  2. ^ “Over 22.5 million Kurds live in Turkey, new Turkish statistics reveal”. Bản gốc tàng trữ ngày 11 tháng tư năm 2020. Truy cập ngày 26 mon 7 năm 2015.
  3. ^ a b c d Yildiz, Kerim; Fryer, Georgina (2004). The Kurds: Culture and Language Rights. Kurdish Human Rights Project. Data: 18% of Turkey, 20% of Iraq, 8% of Iran, 9.6%+ of Syria; plus 1–2 million in neighboring countries and the diaspora
  4. ^ Ağirdir, Bekir (ngày 21 mon 12 năm 2008). “Kürtlerin nüfusu 11 milyonda İstanbul"da 2 milyon Kürt yaşıyor – Radikal Dizi”. Radikal.com.tr (bằng giờ đồng hồ Thổ Nhĩ Kỳ). Truy cập ngày 12 mon 7 năm 2013.Quản lý CS1: ngữ điệu ko rõ ràng (liên kết)
  5. ^ Volume 2. Dabbagh – Kuwait University. — Iran, page 1111–1112. // Encyclopedia of Modern Middle East & North Africa. Second Edition. Volume 1 — 4. Editor in Chief: Philip Mattar. Associate Editors: Charles E. Butterworth, Neil Caplan, Michael R. Fischbach, Eric Hooglund, Laurie King–Irani, John Ruedy. Farmington Hills: Gale, 2004, 2936 pages. ISBN 9780028657691 "With an estimated population of 67 million in 2004, Iran is one of the most populous countries in the Middle East.... Iran’s second largest ethnolinguistic minority, the Kurds, trang điểm an estimated 5 percent of the country’s population and reside in the provinces of Kerman and Kurdistan as well as in parts of West Azerbaijan and Ilam. Kurds in Iran are divided along religious lines as Sunni, Shi'ite, or Ahl-e Haqq."
  6. ^ Hoare, Ben; Parrish, Margaret chỉnh sửa (ngày 1 mon 3 năm 2010). “Country Factfiles — Iran”. Atlas A–Z . London: Dorling Kindersley Publishing. tr. 238. ISBN 9780756658625.
  7. ^ Hoare & Parrish chỉnh sửa (2010). “Country Factfiles — Iran”. Atlas A–Z (ấn bạn dạng 4). tr. 239.
  8. ^ Dabrowska, Karen; Hann, Geoff (2008). “Ethnic groups and languages”. Iraq Then and Now: A Guide to lớn the Country and Its People. Chalfont St Peter, UK: Bradt Travel Guides. tr. 12–13. ISBN 9781841622439.Bản mẫu:Tertiary source
  9. ^ “Iraq”. The World Factbook. Bản gốc tàng trữ ngày 24 mon 12 năm 2018. Truy cập ngày 26 mon 8 năm 2013.
  10. ^ “Kurds - Minority Rights”. Minority Rights (bằng giờ đồng hồ Anh). Truy cập ngày 18 mon 5 năm 2016.
  11. ^ Jacobs Sparks, Karen chỉnh sửa (2011). “World Data — Syria”. Britannica Book of the Year 2010. Chicago: Encyclopaedia Britannica, Inc. tr. 709. ISBN 9781615353668.
  12. ^ Van Bruinessen, Martin (1992). “General Information on Kurdistan — Population”. Agha, Shaikh and State: The Social and Political Structures of Kurdistan. London: Zed Books. tr. 15. ISBN 9781856490184.
  13. ^ McDowall, David (2004). “Appendix 2. The Kurds of Syria”. A Modern History of the Kurds . London: I.B. Tauris. tr. 466. ISBN 9781850434160.
  14. ^ Lowe, Robert. “Studying the Kurds in Syria: Challenges and Opportunities”. Syrian Studies Association Bulletin. Bản gốc tàng trữ ngày 29 mon 9 năm 2013. Truy cập ngày 12 mon 7 năm 2013.
  15. ^ Henriques, John L. Syria: Issues and Historical Background. Nova Science Publishers. ISBN 9781590337639.[cần số trang]
  16. ^ Khasraw Gul, Zana (ngày 22 mon 7 năm 2013). “Where are the Syrian Kurds heading amidst the civil war in Syria?”. openDemocracy.net. openDemocracy. Bản gốc tàng trữ ngày 30 mon 7 năm 2018. Truy cập ngày 4 mon 11 năm 2013.
  17. ^ “Syria”. Central Intelligence Agency. mon 5 năm năm ngoái. Bản gốc tàng trữ ngày 29 mon 12 năm 2017. Truy cập ngày 11 mon 5 năm 2015.
  18. ^ “Syria Overview”. Minority Rights Group International. mon 10 năm 2011. Truy cập ngày 14 mon một năm 2014.
  19. ^ “Information from the 2011 Armenian National Census” (PDF). Statistics of Armenia (bằng giờ đồng hồ Armenia). Truy cập ngày 27 mon 5 năm 2014.
  20. ^ “Bản sao vẫn lưu trữ” (PDF). Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 10 mon 10 năm 2017. Truy cập ngày 10 mon một năm 2017.
  21. ^ Statistical Yearbook of Azerbaijan 2014. năm ngoái. tr. 80. Bakı.[cần giải thích]
  22. ^ “Camps built in Germany, Austria to lớn win new members for PKK, reports reveal”. Zaman. ngày 9 mon 8 thời điểm năm 2012. Bản gốc tàng trữ ngày 9 mon 8 năm 2012. Truy cập ngày 28 mon 10 năm 2012.
  23. ^ “3 Kurdish women political activists shot dead in Paris”. CNN. ngày 11 mon một năm 2013. Truy cập ngày 9 mon 6 năm 2014.
  24. ^ “Sweden”. Ethnologue. 2015. Truy cập ngày 14 mon một năm 2015.
  25. ^ “The Kurdish Diaspora”. Institut Kurde de Paris. Truy cập ngày 9 mon 6 năm 2014.
  26. ^ “Kurds in Netherlands”. WereldJournalisten.nl. ngày 23 mon 5 trong năm 2007. Bản gốc tàng trữ ngày 13 mon 8 năm 2014. Truy cập ngày 9 mon 6 năm 2014.
  27. ^ “Всероссийская перепись населения 2010 г. Национальный состав населения Российской Федерации”. Demoscope.ru. Truy cập ngày 4 mon 7 năm 2012.
  28. ^ “QS211EW – Ethnic group (detailed)”. NOMISweb.co.uk. UK Office for National Statistics. Truy cập ngày 3 mon 8 năm 2013.
  29. ^ “Ethnic Group – Full Detail_QS201NI”. Bản gốc tàng trữ ngày 23 mon 9 năm 2019. Truy cập ngày 4 mon 9 năm 2013.
  30. ^ “Scotland's Census 2011 – National Records of Scotland, Language used at trang chủ other than thở English (detailed)” (PDF). scotlandscensus.gov.uk. Scotland Census. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 15 mon hai năm 2020. Truy cập ngày 29 mon 9 năm 2013.
  31. ^ Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало năm trước года Lưu trữ 2015-04-28 bên trên Wayback Machine ЭТНОДЕМОГРАФИЧЕСКИЙ ЕЖЕГОДНИК КАЗАХСТАНА 2014
  32. ^ “Switzerland”. Ethnologue. Truy cập ngày 14 mon một năm 2015.
  33. ^ “Fakta: Kurdere i Danmark”. Jyllandsposten (bằng giờ đồng hồ Đan Mạch). ngày 8 mon 5 năm 2006. Truy cập ngày 24 mon 12 năm 2013.
  34. ^ Al-Khatib, Mahmoud A.; Al-Ali, Mohammed N. “Language and Cultural Shift Among the Kurds of Jordan” (PDF). tr. 12. Truy cập ngày 10 mon 11 năm 2012.
  35. ^ “Austria”. Ethnologue. Truy cập ngày 14 mon một năm 2015.
  36. ^ “Greece”. Ethnologue. Truy cập ngày 14 mon một năm 2015.
  37. ^ “2006–2010 American Community Survey Selected Population Tables”. FactFinder2.Census.gov. Washington, DC: US Census Bureau. Truy cập ngày 5 mon 8 năm 2013.
  38. ^ “Number of resident population by selected nationality” (PDF). UNStats.UN.org. United Nations. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 10 mon 7 năm 2012. Truy cập ngày 9 mon 7 năm 2012.
  39. ^ “Население Кыргызстана” (bằng giờ đồng hồ Nga). Bản gốc tàng trữ ngày 15 mon 9 thời điểm năm 2012.
  40. ^ “2011 National Household Survey: Data tables”. StatCan.GC.ca. Statistics Canada. Truy cập ngày 19 mon một năm 2013.
  41. ^ “Language according to lớn age and sex by region 1990–2014”. Stat.fi. Statistics Finland. Bản gốc tàng trữ 17 Tháng 2 2013. Truy cập ngày 19 mon một năm 2013.
  42. ^ The People of Australia: Statistics from the 2011 census (PDF). Australian Department of Immigration and Border Protection. năm trước. ISBN 978-1-920996-23-9. Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 29 mon 5 năm 2014. Truy cập ngày 29 mon 5 năm 2014.
  43. ^ Killing of Iraq Kurds 'genocide', BBC.
  44. ^ Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland, (2014), by Ofra Bengio, University of Texas Press
  45. ^ “Kurds”. The Columbia Encyclopedia, 6th ed. Encyclopedia.com. 2014. Truy cập ngày 29 mon 12 năm 2014.
  46. ^ Izady, Mehrdad R. (1992). The Kurds: A Concise Handbook. Taylor & Francis. tr. 198. ISBN 978-0-8448-1727-9.
  47. ^ Bois, T.; Minorsky, V.; MacKenzie, D. N. (2009). “Kurds, Kurdistan”. Trong Bearman, P..; Bianquis, T.; Bosworth, C. E.; khẩn khoản Donzel, E.; Heinrichs, W. P. (biên tập). Encyclopaedia Islamica. Brill.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

  • Kurds and Kurdistan[liên kết hỏng], Encyclopaedia of Islam.
  • Kurds, Encyclopaedia Britannica.
  • Kurd, Encyclopaedia Britannica.
  • The Kurds: People without a country, Encyclopaedia Britannica.
  • The Kurdish Institute of Paris Kurdish language, history, books and latest news articles.
  • The Encyclopaedia of Kurdistan
  • Istanbul Kurdish Institute Lưu trữ 2015-09-24 bên trên Wayback Machine
  • The Kurdish Center of International Pen Lưu trữ 2006-07-17 bên trên Wayback Machine
  • Kurdish Library, supported by the Swedish Government.
  • Yazidism: Historical Roots Lưu trữ 2007-12-28 bên trên Wayback Machine, International Journal of Kurdish Studies, January 2005.
  • Ethnic Cleansing and the Kurds Lưu trữ 2004-10-24 bên trên Wayback Machine
  • The Kurds in the Ottoman Hungary by Zurab Aloian
  • "The Other Iraq" Kurdish Information Website
The Kurdish Issue in Turkey
  • A report on the Kurdish IDP's - 2005 Lưu trữ 2002-05-27 bên trên Wayback Machine
  • A German newspaper's take on the Kurdish issue - 2005
  • The Guardian - What's in a name? Too much in Turkey - 2001
  • McKiernan, Kevin (March/April 1999). “Turkey's war on the Kurds”. Bulletin of the Atomic Scientists. Bulletin of the Atomic Scientists. 55 (2): 26–37. doi:10.2968/055002008. Truy cập ngày 4 mon 8 năm 2009.